Hội chứng lở loét trên cá lần đầu được phát hiện năm 1971 trên cá Ayu và cá đối tại Nhật Bản. Sau đó, bệnh lan rộng sang nhiều loài cá khác tại Úc, Philippines và Việt Nam. Đến nay, đã có hơn 50 loài cá ở châu Á bị ảnh hưởng, cả trong tự nhiên lẫn nuôi trồng. Tại Việt Nam, bệnh ghi nhận từ năm 1983, phổ biến ở cá lóc và cá trê vùng Đồng bằng Sông Cửu Long. Hội chứng này gây lở loét nghiêm trọng, dễ lây lan và thiệt hại lớn nếu không xử lý kịp thời.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng lở loét
-
Cá ăn ít, bơi yếu, nổi đầu trên mặt nước.
-
Xuất hiện đốm đỏ trên đầu, thân, vây và đuôi.
-
Đốm đỏ lan rộng thành vết loét sâu, có thể ăn tới xương.
-
Trung tâm vết loét màu xám, viền đen, cơ hoại tử nghiêm trọng.
Hình 1: Một số loài cá bị hội chứng lở loét
1) Cá Ayu (Plecoglossus altivelis) Nhật Bản; 2) Cá Bạc (Bidyanus bidyanus) Úc; 3) Cá lóc (Channa striata) Philippine; 4) Cá đối (Mugil cephalus) Philippine; 5) Cá trắm cỏ (Ctenopharyngodon idella) Việt Nam; 6) Cá trê (Clarias batrachus) Việt Nam; 7) Cá sặc (Trichogaster pectoralis) Việt Nam; 8) Cá lóc (Channa striata) Việt Nam. Nguồn: Melba et al., 2001 và Phạm Minh Đức, 2010.
Tác nhân gây bệnh chính
Vi nấm Aphanomyces invadans
-
Xâm nhập qua da trầy xước, phát triển sâu trong mô cơ.
-
Tạo khối u, sợi nấm phân nhánh phá hủy cơ.
-
Quan sát mô bệnh phẩm thấy sợi nấm đen rõ nét.
Vi khuẩn và các yếu tố thứ cấp
-
Aeromonas hydrophila thường xuất hiện tại vết loét.
-
Các yếu tố khác như nước ô nhiễm, pH thấp, nhiệt độ bất ổn, ký sinh trùng hoặc virus Rhabdo có thể làm trầm trọng tình hình.
Giải pháp phòng bệnh lở loét
-
Chuẩn bị ao nuôi kỹ: Sên vét bùn, phơi đáy, bón vôi 10 kg/100m².
-
Loại bỏ cá tạp và cá hoang dã để tránh mang mầm bệnh.
-
Tăng cường miễn dịch: Bổ sung vitamin C vào khẩu phần ăn.
-
Tạt vôi định kỳ: 3 kg/100m³ nước ao.
-
Sát khuẩn định kỳ: Dùng thuốc tím hoặc iodine theo khuyến cáo.
Hướng dẫn điều trị khi cá đã nhiễm bệnh
-
Tắm thuốc tím: 10g/m³ trong 30–60 phút để diệt khuẩn tại chỗ.
-
Sử dụng thuốc chuyên trị: Vua diệt ký sinh trùng 200ml/5.000–6.000m³.
-
Lặp lại điều trị sau 7–15 ngày tùy mức độ bệnh và điều kiện thời tiết.
Hội chứng lở loét là bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng nhiều loài cá và dễ lan rộng trong mùa mưa. Phòng bệnh vẫn là giải pháp tốt nhất. Người nuôi cần tuân thủ quy trình vệ sinh ao, tăng cường sức đề kháng cá và xử lý triệt để khi phát hiện dấu hiệu đầu tiên.
BÀ CON CẦN HỖ TRỢ GỌI NGAY 0965.111.875 ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN MIỄN PHÍ!
