Tôm mềm vỏ, hay còn gọi là hội chứng LSS – Loose Shell Syndrome, là một trong những vấn đề phổ biến tại các ao nuôi thủy sản hiện nay. Tôm mắc bệnh thường có vỏ mỏng, mềm, nhăn nheo, yếu sức và dễ chết rải rác. Hiện tượng này không chỉ làm giảm chất lượng sản phẩm mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng đến kinh tế của người nuôi. Trong bài viết này, Thủy Sản 365 sẽ cùng bà con tìm hiểu chi tiết nguyên nhân tôm mềm vỏ, dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa hiệu quả nhất.
Phân loại nguyên nhân tôm mềm vỏ theo cơ sở thực tiễn và khoa học
Hiện tượng tôm bị mềm vỏ có thể do nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là phân tích cụ thể nguyên nhân tôm mềm vỏ dựa trên thực tiễn sản xuất và các nghiên cứu khoa học:
1. Nguyên nhân tôm mềm vỏ theo cơ sở thực tế
-
Thiếu dinh dưỡng: Tôm không được cung cấp đầy đủ các vi chất thiết yếu như canxi, photpho, vitamin D… khiến quá trình tái tạo vỏ sau khi lột xác bị gián đoạn. Vỏ mới không thể cứng lại bình thường trong vòng 24 giờ như tôm khỏe mạnh, dẫn đến tình trạng vỏ mềm và mỏng kéo dài.
-
Tác động từ môi trường ao nuôi:
-
Nguồn nước ô nhiễm, chứa nhiều chất độc từ thuốc trừ sâu, chất thải công nghiệp, nông nghiệp…
-
Độ mặn hoặc độ kiềm quá thấp khiến cơ thể tôm mất cân bằng điện giải, ảnh hưởng đến việc hình thành vỏ.
-
Mật độ nuôi quá dày làm môi trường thiếu oxy, dễ bùng phát bệnh và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
-
2. Nguyên nhân tôm mềm vỏ theo cơ sở khoa học
-
Theo Kuzhanthaivel Raja và cộng sự (2015), trong các thí nghiệm nuôi tôm bị nhiễm hội chứng LSS, pH nước là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ lây lan bệnh. Khi pH tăng cao, tôm dễ mắc bệnh vỏ mềm hơn.
-
Báo cáo mới từ các nhà khoa học Ấn Độ cho thấy, trong các mẫu tôm bị hội chứng vỏ lỏng có sự hiện diện của 4 loài vi khuẩn:
Vibrio harveyi, Vibrio alginolyticus, Vibrio fluvialis và Vibrio parahaemolyticus.
Các yếu tố góp phần thúc đẩy bệnh bao gồm: chất lượng nước kém, thiếu khoáng chất và sự bùng phát của các chủng vi khuẩn Vibrio.
Triệu chứng và biểu hiện khi tôm bị mềm vỏ
Biểu hiện khi tôm mềm vỏ do môi trường và dinh dưỡng
-
Vỏ tôm mỏng, mềm, nhăn nheo, có thể kéo dài hàng tuần.
-
Tôm yếu, chậm lớn, sức đề kháng kém, dễ nhiễm ký sinh trùng và chết rải rác.
-
Nếu sống sót, tôm thường bị còi cọc, phân đàn, chất lượng thấp.
Biểu hiện khi tôm mềm vỏ do vi khuẩn (LSS)
-
Tôm đuối sức, ăn yếu, cơ nhão, vỏ dễ tổn thương.
-
Vỏ có lớp keo bao phủ, vi khuẩn bám vào làm vỏ không thể tái tạo tốt.
-
Gan tụy teo lại, xuất hiện sắc tố melanin – dấu hiệu của tổn thương nội tạng.
-
Ruột chuyển sang màu trắng sữa đục, cơ tách rời khỏi vỏ.
Mô tả chi tiết hình ảnh tôm mắc hội chứng vỏ mềm
Sau đây là hình ảnh mô tả chi tiết để bà con dễ hình dung nguyên nhân tôm mềm vỏ và mức độ ảnh hưởng của bệnh:
-
(A) Vỏ tôm và cơ lỏng lẻo rõ rệt.
-
(B) Gan tụy nhỏ hơn bình thường, có sắc tố đen (melanin).
-
(C) Ruột trắng đục, dấu hiệu nhiễm khuẩn.
-
(D) Khoảng cách giữa cơ và vỏ rộng bất thường.
Ngoài ra, xét nghiệm mô bệnh học cho thấy gan tụy, cơ và mang đều bị tổn thương nghiêm trọng. Bùn bám vào mang làm giảm khả năng hô hấp của tôm. Biểu hiện này xảy ra cả ở tôm sú và tôm thẻ theo ghi nhận từ năm 1989.
Phòng ngừa bệnh tôm bị mềm vỏ hiệu quả
Để hạn chế tình trạng tôm bị mềm vỏ, bà con cần đồng bộ nhiều biện pháp quản lý ao nuôi, từ nguồn nước đến thức ăn:
-
Quản lý nước ao:
-
Kiểm tra nguồn gốc nước cấp, loại bỏ tạp chất, vi khuẩn gây bệnh.
-
Duy trì pH, độ mặn, độ kiềm ổn định, tránh dao động lớn.
-
Kiểm soát mật độ nuôi hợp lý để giảm áp lực môi trường.
-
-
Bổ sung khoáng chất và vi sinh:
-
Bổ sung khoáng định kỳ (canxi, photpho) giúp tôm cứng vỏ.
-
Dùng men vi sinh cải thiện chất lượng nước, ngăn chặn khí độc, vi khuẩn.
-
-
Chế độ dinh dưỡng hợp lý:
-
Chọn thức ăn đạt chuẩn từ nhà cung cấp uy tín.
-
Trộn thêm vitamin và men tiêu hóa giúp tôm hấp thu tối đa dưỡng chất.
-
-
Theo dõi các chỉ số ao nuôi:
-
Đo pH, độ kiềm, độ mặn hàng ngày để điều chỉnh kịp thời.
-
Quan sát tôm thường xuyên, phát hiện dấu hiệu bất thường để xử lý sớm.
-
Tình trạng tôm mềm vỏ nếu không được phát hiện và xử lý sớm sẽ gây thiệt hại lớn về năng suất và chi phí. Việc nắm rõ nguyên nhân tôm mềm vỏ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động sẽ giúp bà con hạn chế tối đa rủi ro trong vụ nuôi.
Nếu bà con cần được tư vấn thêm về xử lý ao nuôi bằng công nghệ sinh học hoặc sản phẩm hỗ trợ tăng cường khoáng chất, hãy liên hệ ngay Thủy Sản 365 qua Hotline 0965.111.875.
