Bệnh trên cá trong mùa mưa

Bệnh trên cá trong mùa mưa là mối lo ngại lớn đối với người nuôi thủy sản. Vào mùa mưa, môi trường ao nuôi thay đổi đột ngột, nước mưa rửa trôi phèn, các chất hữu cơ, độc tố từ bờ xuống ao, gây biến động lớn về chất lượng nước. Đây là nguyên nhân chính khiến cá dễ bị sốc (stress), giảm sức đề kháng và dễ mắc các bệnh nguy hiểm do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng gây ra. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, thiệt hại có thể rất nghiêm trọng.

1. Một số bệnh trên cá trong mùa mưa thường gặp

a. Hội chứng lở loét

• Tác nhân gây bệnh: Do nấm Alphanomyces Invadan kết hợp vi khuẩn, virus và ký sinh trùng gây bệnh cơ hội.

• Triệu chứng: Xuất hiện vết loét sâu trên thân cá, dẫn đến chết hàng loạt.

• Phòng bệnh: Thực hiện các biện pháp tổng hợp như vệ sinh, khử trùng ao định kỳ.

• Điều trị: Bón 4 – 5kg vôi/100m³ nước ao.

 b. Bệnh trùng bánh xe

• Tác nhân: Trichodina, Trichodinella, Tripartiella.

• Triệu chứng: Cá bơi không định hướng, da màu xám, nhiều nhớt trắng, mang bạc trắng, cá yếu và chết dần.

• Phòng bệnh: Kiểm tra và làm sạch ao thường xuyên.

• Điều trị:

  • Tắm cá bằng nước muối hoặc CuSO₄ (3–5g/m³ nước trong 5–15 phút).

  • Phun CuSO₄ xuống ao với liều 50–70g/100m³ nước, sau đó thay nước mới.

c. Bệnh trùng quả dưa (bệnh đốm trắng)

• Tác nhân: Ichthyophthirius multifiliis.

• Triệu chứng: Cá nổi thành đàn, quẫy nhiều, da và mang xuất hiện hạt trắng nhỏ như đốm trắng.

• Điều trị:

  • Phun formalin 100–200ml/m³ mỗi tuần 2 lần, sau đó thay nước.

  • Hoặc tắm cá với formalin 200–250ml/m³ trong 30–60 phút.

2. Biện pháp phòng bệnh trên cá trong mùa mưa

a. Quản lý ao nuôi

• Theo dõi màu nước, mực nước, kiểm tra thường xuyên.

• Xử lý nước định kỳ bằng vôi bột, Zeolite và các chế phẩm hóa học phù hợp.

• Ví dụ: Cá rô phi nên bón vôi định kỳ 7–10 ngày/lần với liều 1–2kg/100m³ nước.

b. Tăng cường sức đề kháng cho cá

• Bổ sung Vitamin C (50–60mg/kg cá/ngày).

• Sử dụng enzyme, probiotic giúp cá tiêu hóa tốt, hấp thụ dinh dưỡng cao.

• Dầu mực giúp bao bọc thuốc và tăng mùi hấp dẫn thức ăn.

c. Xử lý ngoại ký sinh trùng bằng vôi và muối

• Treo túi vôi và muối tại 4 góc nơi cho cá ăn.

  • Ao: Vôi 1–2kg, Muối 10kg/túi.

  • Lồng bè: Vôi 2–5kg, Muối 10–20kg/túi.

• Định kỳ 10–15 ngày/lần, hoặc treo liên tục 3 ngày nếu cá có biểu hiện bệnh nhẹ.

d. Sử dụng thảo dược hỗ trợ

• Treo lá xoan, cỏ mực đã đập dập tại đầu lồng hoặc nơi cho ăn.

• Liều lượng: 5–10kg/lần treo, giúp ngừa bệnh ký sinh trùng trong mùa mưa lũ.