Cá trắm cỏ là đối tượng nuôi thủy sản nước ngọt có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, để đảm bảo nuôi cá hiệu quả, quản lý và phòng trị bệnh thường gặp ở cá trắm cỏ là yếu tố sống còn giúp người nuôi đạt được năng suất và lợi nhuận như mong muốn. Bài viết này tổng hợp các loại bệnh phổ biến ở cá trắm cỏ, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và biện pháp xử lý.
Các bệnh thường gặp ở cá trắm cỏ
1. Bệnh xuất huyết do virus ở cá trắm cỏ
Tác nhân: Virus Reovirus.
Dấu hiệu:
- Cá nổi lờ đờ, thân cá sẫm màu, hậu môn đỏ.
- Cơ thể cá xuất huyết mạnh, xoang bụng, ruột, gan đều có dấu hiệu xuất huyết.
- Tỷ lệ chết có thể lên tới 80–100% trong vòng 5–7 ngày.
Phòng trị:
- Khử trùng nước bằng IODINE, FBK.
- Trộn Vitamin C, men tiêu hóa, chất điện giải và các thuốc như RIFATO, NORLOX 40, AMCOCIP, DOFI… vào thức ăn.
2. Bệnh đốm đỏ (viêm ruột)
Tác nhân: Vi khuẩn Aeromonas spp.
Dấu hiệu:
- Cá bỏ ăn, thân sẫm màu, hậu môn đỏ, bụng trướng to.
- Giải phẫu thấy gan tái nhợt, thận nhũn, xoang bụng nhiều dịch.
Phòng trị:
- Sát trùng định kỳ bằng FBK, IODINE.
- Dùng thuốc trị bệnh trộn thức ăn như Tiên Đắc Tỏi, NORLOX 40… liên tục 5–7 ngày.
3. Bệnh nấm thủy mi
Tác nhân: Nấm Leptolegnia, Sarolegnia, Achlya…
Dấu hiệu:
- Vết trắng xám trên da, phát triển thành búi nấm trắng như bông.
Phòng trị:
- Giữ môi trường nước sạch.
- Dùng KMnO4 (1–2g/m3) hoặc Methylen (2–3g/m3), lặp lại 2 lần/tuần.
4. Bệnh trùng bánh xe
Tác nhân: Trichodina, Trichodinella…
Dấu hiệu:
- Cá bơi lội bất thường, da có nhiều nhớt trắng đục.
- Cá chết hàng loạt nếu không xử lý kịp.
Phòng trị:
- Thay nước ao nuôi, tắm cá bằng CuSO4, formalin hoặc Tolamin.
5. Bệnh trùng quả dưa (đốm trắng)
Tác nhân: Ichthyophthirius multifiliis.
Dấu hiệu:
- Cá nổi đầu, ngứa ngáy, xuất hiện các đốm trắng nhỏ trên da, mang.
Phòng trị:
- Dùng Tolamin tạt ao (1g/m3) 2 lần/tuần, liên tục 4–5 lần.
6. Bệnh trùng mỏ neo
Tác nhân: Leronaea spp.
Dấu hiệu:
- Cá kém ăn, bơi chậm, cơ thể có vết đỏ nhỏ.
Phòng trị:
- Tắm cá bằng thuốc Fish Clear.
- Thay nước ao, sát trùng nguồn nước.
7. Bệnh rận cá
Tác nhân: Argulus spp.
Dấu hiệu:
- Cá bơi lung tung, mất định hướng, giảm ăn.
Phòng trị:
- Tắm cá bằng KMnO4 (10g/m3) trong 30 phút hoặc dùng Fish Clear theo hướng dẫn.
8. Bệnh thối mang
Tác nhân: Vi khuẩn sợi Myxococcuspiscicolas.
Dấu hiệu:
- Tia mang thối nát, có bùn bám, mang sưng huyết, xuất huyết.
Phòng trị:
- Dùng Oxytetracilline hoặc Streptomycine pha nước tắm cá.
- Trộn thuốc kháng sinh vào thức ăn trong 5–7 ngày.
9. Hội chứng lở loét
Tác nhân: Nấm Alphanomyces invadan kết hợp với vi khuẩn, virus, ký sinh trùng.
Dấu hiệu:
- Cá có vết loét sâu, lan rộng nhanh chóng gây chết hàng loạt.
Phòng trị:
- Tạt thuốc sát trùng FBK, IODINE khắp ao.
Cách phòng bệnh tổng hợp cho cá trắm cỏ
- Duy trì nguồn nước sạch, ổn định pH và DO.
- Không để cá bị xây xát trong quá trình đánh bắt, vận chuyển.
- Định kỳ dùng men vi sinh, khoáng, vitamin C để tăng sức đề kháng.
- Sát trùng định kỳ ao nuôi bằng thuốc phù hợp.
Việc nhận biết và xử lý sớm bệnh thường gặp ở cá trắm cỏ là yếu tố then chốt giúp người nuôi hạn chế rủi ro và nâng cao năng suất. Đừng chủ quan trước các dấu hiệu bất thường. Hãy kiểm tra ao nuôi định kỳ và áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp. Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ: 0523.612.915 để được hỗ trợ!
