Miền Bắc đang vào thời điểm giao mùa, nhiệt độ biến đổi liên tục. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển mạnh, gây nhiều bệnh vi khuẩn trên cá nước ngọt. Nếu không có biện pháp phòng trị kịp thời, cá dễ mắc bệnh, ảnh hưởng đến sản lượng và hiệu quả kinh tế.
Các bệnh vi khuẩn phổ biến trên cá nước ngọt
1. Bệnh viêm ruột
-
Tác nhân: Vi khuẩn Aeromonas spp gây ra.
-
Dấu hiệu: Cá bỏ ăn, bơi lờ đờ, da xỉn màu, mất nhớt, mang xuất huyết. Bụng chứa dịch hồng, nội tạng viêm và mềm nhũn.
2. Bệnh thối mang
-
Tác nhân: Vi khuẩn dạng sợi Myxoccocus piscicolas.
-
Đối tượng: Cá tra, cá trắm, cá chép…
-
Dấu hiệu: Mang thối, dính bùn, biểu bì bị viêm đỏ. Thường xuất hiện khi nhiệt độ nước 28 – 35°C, dễ đi kèm nhiễm trùng máu.
3. Bệnh do vi khuẩn Streptococcus spp
-
Tác nhân: Vi khuẩn Streptococcus spp.
-
Đối tượng: Cá rô phi, điêu hồng và các loài cá nước ngọt khác.
-
Dấu hiệu: Cá mắt lồi, bơi không định hướng, ruột xuất huyết, gan tụ máu. Bệnh bùng phát mạnh từ tháng 5–9.
4. Bệnh gan thận mủ
-
Tác nhân: Edwardsiella tarda và E. ictaluri.
-
Đối tượng: Cá trê, cá lăng, cá nheo…
-
Dấu hiệu: Xuất hiện vết thương nhỏ trên lưng, sau phát triển thành u rỗng. Da mất sắc tố, vây đuôi rách, cơ bị hoại tử lan rộng.
Biện pháp phòng bệnh nhiễm khuẩn trên cá nước ngọt
Phòng bệnh là giải pháp bền vững và tiết kiệm. Người nuôi cần áp dụng đồng bộ các biện pháp sau để hạn chế bệnh vi khuẩn trên cá nước ngọt:
1. Quản lý con giống và vệ sinh dụng cụ
-
Chọn con giống khỏe, không nhiễm bệnh.
-
Khử trùng lưới, vợt, ống dây bằng chlorine (10–15g/m³ trong 30 phút), sau đó rửa sạch và phơi khô.
2. Cải thiện môi trường nước
-
Giữ chất lượng nước ổn định, tránh gây sốc cho cá.
-
Treo túi vôi (2kg vôi nung/10m³ lồng) ở đầu nguồn và khu vực cho ăn để khử trùng, kiềm hóa nước.
3. Tăng cường sức đề kháng
-
Bổ sung vitamin C (20–30 mg/kg cá/ngày).
-
Có thể dùng tỏi tươi hoặc bột tỏi (1–2g/kg cá/ngày) trong 5–7 ngày.
4. Quản lý cá chết đúng cách
-
Vớt cá chết ngay, không vứt bừa bãi.
-
Chôn cá vào hố cách ly, rải vôi bột tiệt trùng.
Cách điều trị bệnh nhiễm khuẩn trên cá nước ngọt
1. Phát hiện sớm và xử lý đúng cách
-
Khi phát hiện dấu hiệu bệnh vi khuẩn trên cá nước ngọt, cần xử lý ngay.
-
Trộn vitamin C vào thức ăn để tăng đề kháng.
-
Treo thêm túi vôi ở đầu dòng nước vào lồng.
2. Dùng kháng sinh đúng liều
-
Dùng kháng sinh theo chỉ dẫn nhà sản xuất.
-
Cho ăn liên tục 5–7 ngày, từ ngày thứ 2 giảm liều 1/2.
-
Không dùng kháng sinh để phòng bệnh vì dễ gây kháng thuốc, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người.
Bệnh nhiễm khuẩn trên cá nước ngọt là mối nguy thường gặp nhưng có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm và áp dụng đúng kỹ thuật phòng trị. Người nuôi cần chú trọng từ khâu chọn giống, quản lý ao nuôi đến việc chăm sóc cá hàng ngày. Chủ động phòng bệnh sẽ giúp tăng hiệu quả nuôi, giảm thiệt hại, nâng cao lợi nhuận.
