Xử lý đáy ao nuôi tôm sú giúp tạo nền đáy sạch, ổn định chất lượng nước, loại bỏ mầm bệnh và sinh vật có hại. Việc này cần thực hiện trước mỗi vụ nuôi hoặc trước khi sử dụng ao lần đầu.
Các phương pháp xử lý đáy ao nuôi tôm sú
1. Phương pháp xử lý khô
Áp dụng cho ao có thể tháo cạn nước hoàn toàn:
-
Bước 1: Tháo cạn nước ao.
-
Bước 2: Sên vét bùn đáy bằng thủ công hoặc máy.
-
Bước 3: Bón vôi CaCO₃ hoặc CaO theo pH đo được.
-
Bước 4: Phơi đáy ao từ 10–15 ngày, giúp oxy hóa chất hữu cơ và diệt mầm bệnh.
Ưu điểm: Hiệu quả xử lý cao, kiểm soát mầm bệnh tốt.
Nhược điểm: Yêu cầu ao có hệ thống cống tốt, mất nhiều thời gian.
2. Phương pháp xử lý ướt
Dùng cho ao không thể tháo cạn nước:
-
Giảm mực nước đến mức thấp nhất có thể.
-
Sục rửa đáy bằng máy bơm áp lực.
-
Bơm nước thải sang ao lắng, không xả ra sông suối.
-
Bón vôi (thường là vôi nung – CaO) đều trên mặt nước và bờ ao.
Ưu điểm: Áp dụng linh hoạt.
Nhược điểm: Hiệu quả thấp hơn so với cải tạo khô.
Quy trình xử lý đáy ao chi tiết
1. Làm cạn nước và sên vét bùn
-
Mục đích: Loại bỏ chất thải hữu cơ và mầm bệnh tích tụ từ vụ trước.
-
Dùng máy hút bùn, cào tay hoặc kết hợp cả hai.
-
Gom bùn, vận chuyển ra khỏi ao.
2. Bón vôi
Phân loại và công dụng các loại vôi
| Loại vôi | Tác dụng chính | Liều lượng khuyến nghị |
|---|---|---|
| CaCO₃ | Tăng độ kiềm, ổn định pH | 10–15kg/100m² |
| Ca(OH)₂ | Tăng pH mạnh, diệt khuẩn | 300–2000kg/ha |
| CaO | Tăng pH rất mạnh, khử phèn | 1000–1500kg/ha |
Cách bón vôi hiệu quả
-
Đo pH đất hoặc nước.
-
Tính lượng vôi theo diện tích ao.
-
Trộn đều vôi với bùn đáy nếu cần.
-
Rải đều vôi trên đáy ao và bờ ao, tránh để vôi sống tiếp xúc với nước mưa.
Lưu ý: Không bón vôi khi xử lý clo hoặc ngay trước khi bón phân vô cơ.
3. Phơi đáy ao
-
Phơi khô từ 5–7 ngày tùy điều kiện thời tiết.
-
Cày lật lớp đất mặt để phơi kỹ hơn.
-
Đầm nén đáy lại sau khi hoàn tất.
Không nên phơi đáy nếu ao nhiễm phèn tiềm tàng.
Xử lý đáy ao mới đào
Các bước thực hiện
-
Cho nước vào ngâm ao: Lặp lại 2–3 lần để giảm phèn.
-
Xả nước và rửa đáy: Sau mỗi lần ngâm.
-
Đo pH đất: Chọn liều lượng vôi phù hợp.
-
Bón vôi: Ưu tiên dùng CaO hoặc Ca(OH)₂.
-
Phơi đáy: Sau khi bón vôi từ 5–7 ngày.
Ví dụ: Ao 6.000m², pH đất 5,5 → dùng 600kg vôi CaO.
Dụng cụ và thiết bị cần chuẩn bị
-
Máy bơm nước, máy hút bùn
-
Cào, xô, bao đựng bùn
-
Máy đo pH nước/đất hoặc test kit
-
Dụng cụ bảo hộ: khẩu trang, kính, găng tay
Lưu ý khi xử lý đáy ao nuôi tôm sú
-
Không trộn vôi và phân bón vô cơ ngay sau khi xử lý.
-
Không bón vôi khi pH nước ao >8 hoặc độ kiềm >80mg/l.
-
Rải vôi nhiều hơn tại nơi tôm ăn và vùng bùn nhão.
-
Đảm bảo vôi được bảo quản đúng cách, không để hút ẩm.
Việc xử lý đáy ao nuôi tôm sú đúng kỹ thuật không chỉ giúp hạn chế mầm bệnh mà còn cải thiện năng suất và chất lượng tôm nuôi. Tùy điều kiện ao mà lựa chọn phương pháp cải tạo khô hay ướt, kết hợp sử dụng vôi hợp lý và phơi đáy kỹ càng sẽ mang lại hiệu quả cao và bền vững.
