Khí độc trong ao nuôi tôm là một trong những nguyên nhân âm thầm nhưng cực kỳ nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sống sót và tăng trưởng của tôm. Khi nồng độ các khí độc vượt ngưỡng cho phép, tôm có thể bỏ ăn, chậm lớn, thậm chí chết hàng loạt.
Môi trường nước ô nhiễm không chỉ làm giảm lượng oxy hòa tan mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Vì thế, người nuôi cần nhận biết và có biện pháp xử lý sớm, tránh những thiệt hại đáng tiếc.
Những loại khí gây hại phổ biến trong ao tôm
Ba loại khí độc thường gặp nhất trong các ao nuôi hiện nay gồm:
-
Amoniac (NH₃)
-
Nitrit (NO₂)
-
Hydro sunfua (H₂S)
Tác động tiêu cực đến tôm:
-
Gây khó khăn trong quá trình hấp thụ oxy.
-
Khiến tôm bị stress, yếu sức đề kháng.
-
Làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh, tôm chậm lớn.
-
Có thể khiến tôm chết hàng loạt nếu phơi nhiễm lâu dài.
-
Góp phần làm bùng phát tảo độc, gây thiếu oxy cục bộ.
Nguyên nhân nào khiến khí độc hình thành?
Khí độc trong ao nuôi tôm chủ yếu bắt nguồn từ chất hữu cơ tích tụ trong ao, bao gồm:
-
Thức ăn thừa: đặc biệt là các loại thức ăn giàu đạm.
-
Phân tôm, xác tôm chết không được xử lý kịp thời.
-
Tảo chết hoặc phát triển quá mức rồi tàn lụi.
-
Lớp mùn đáy ao không được xi phông định kỳ.
Trong đó:
-
NH₃ thường sinh ra từ quá trình phân hủy thức ăn và phân tôm.
-
NO₂ xuất hiện khi quá trình nitrat hóa bị gián đoạn do thiếu oxy hoặc hoạt động vi khuẩn yếu.
-
H₂S hình thành trong môi trường yếm khí, do vi khuẩn khử sunfat phân hủy chất hữu cơ ở đáy ao.
Cách phát hiện khí độc trong ao tôm
Để kiểm soát khí độc hiệu quả, người nuôi nên kiểm tra chất lượng nước định kỳ bằng các phương pháp sau:
-
Sử dụng bộ test nhanh để kiểm tra nồng độ NH₃, NO₂, H₂S.
-
Quan sát dấu hiệu bất thường ở tôm như bơi lờ đờ, nổi đầu, bỏ ăn.
-
Đo oxy hòa tan (DO) để phát hiện môi trường yếm khí.
-
Theo dõi màu nước và mật độ tảo thường xuyên.
Gợi ý xử lý khi phát hiện khí độc
Khi phát hiện khí độc vượt ngưỡng, người nuôi có thể:
-
Tăng cường sục khí để cải thiện hàm lượng oxy hòa tan.
-
Hạn chế cho ăn và điều chỉnh khẩu phần phù hợp.
-
Bổ sung chế phẩm vi sinh để hỗ trợ phân hủy chất hữu cơ.
-
Xi phông đáy ao định kỳ, đặc biệt sau mỗi đợt mưa hoặc thay nước.
-
Cải tạo ao kỹ lưỡng trước mỗi vụ nuôi, tránh tồn lưu khí độc từ vụ trước.
Khí độc trong ao nuôi tôm là mối nguy lớn nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu người nuôi hiểu đúng bản chất và thực hiện các biện pháp phòng ngừa chủ động. Việc duy trì ao nuôi sạch, quản lý thức ăn khoa học và đo kiểm định kỳ là chìa khóa giúp giảm thiểu tối đa thiệt hại trong quá trình nuôi tôm.
