Trong nuôi tôm thương phẩm, phòng ngừa nấm trong ao tôm là một trong những bước quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe tôm, hạn chế tổn thất và đảm bảo hiệu quả đầu tư. Bởi lẽ, nấm không chỉ phát triển nhanh mà còn tiết độc tố gây hại đến hệ tiêu hóa, nội tạng và môi trường nước ao nuôi.
Tác hại của nấm trong ao tôm
Nấm thường xuất hiện ở ao trải bạt, đặc biệt là trên đáy ao, bờ ao và các vật dụng như phao, dàn quạt. Với mùi tanh đặc trưng, nấm dễ hấp dẫn tôm yếu. Khi tôm ăn phải nấm, chúng có thể bị rối loạn tiêu hóa và mắc các bệnh như:
-
Bệnh gan tụy, mềm vỏ, ốp thân, đốm đen, hoại tử đường ruột…
-
Suy giảm miễn dịch, giảm tốc độ lớn, dễ chết hàng loạt.
Ngoài ra, tổ nấm còn là nơi cư trú lý tưởng của vi khuẩn, ký sinh trùng và các tác nhân gây bệnh khác. Khi nấm phát triển mạnh, độc tố từ nấm làm ô nhiễm nước, khiến thuốc, hóa chất, men vi sinh mất tác dụng. Hệ sinh thái ao bị rối loạn nghiêm trọng.
Dấu hiệu nhận biết nấm trong ao nuôi
-
Nấm có hình cành cây, vảy hoặc dạng búi sợi.
-
Bám chặt vào bạt đáy, bờ ao, sàng cho ăn hoặc các vật dụng khác.
-
Phát triển mạnh sau 7–10 ngày kể từ khi cấp nước, đặc biệt khi ao có tảo hoặc chất hữu cơ thừa.
-
Xuất hiện nhiều hơn ở vùng nuôi độ mặn cao.
Các biện pháp phòng ngừa nấm trong ao tôm
1. Cải tạo ao trước khi thả giống
-
Tẩy ao triệt để với vôi nóng (CaO) liều lượng 700 – 800kg/1.000m². Phơi đáy ao 2–3 ngày, sau đó xịt rửa sạch.
-
Quét vôi sệt lên bạt ao và các thiết bị tiếp xúc nước.
-
Khử trùng toàn bộ dụng cụ bằng Chlorine, BKC, TCCA…
2. Duy trì môi trường nước ổn định
-
Sục khí liên tục, đảm bảo hàm lượng oxy hòa tan luôn đạt chuẩn.
-
Giữ màu nước ổn định, tránh ao trong quá mức tạo điều kiện cho nấm quang hợp.
-
Nâng mực nước, giảm ánh sáng giúp hạn chế sự phát triển của nấm.
3. Sử dụng chế phẩm sinh học định kỳ
-
Bổ sung vi sinh xử lý nước nhằm ức chế nấm và vi khuẩn có hại.
-
Tạt men vi sinh liều cao vào các khu vực xuất hiện nấm, đặc biệt dọc mé bờ.
-
Bổ sung men tiêu hóa cho tôm để tăng cường sức khỏe đường ruột, hạn chế tác động độc tố từ nấm.
4. Quản lý thức ăn hợp lý
-
Giảm lượng thức ăn thừa, tránh cho ăn gần bờ – nơi nấm thường phát triển.
-
Theo dõi sức ăn và điều chỉnh kịp thời để tránh ô nhiễm hữu cơ trong ao.
Xử lý khi ao đã bị nhiễm nấm
Khi phát hiện nấm, tuyệt đối không chà rửa mạnh vì điều này có thể làm phát tán bào tử nấm, tăng độc tố. Một số loại hóa chất như Bronopol, Glutaraldehyde chỉ hiệu quả khi nấm mới xuất hiện với mật độ thấp. Tuy nhiên, khi nấm đã lan rộng, việc tăng liều dễ gây bỏng mang, chết tôm, phải thu hoạch sớm.
Phương án hiệu quả và an toàn nhất hiện nay là tăng cường vi sinh và giảm tối đa nguồn dinh dưỡng cho nấm phát triển. Kết hợp quản lý môi trường chặt chẽ, người nuôi có thể kiểm soát tốt nấm mà không gây hại cho tôm.
Phòng ngừa nấm trong ao tôm không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là yếu tố then chốt quyết định thành công trong mô hình nuôi tôm thâm canh hiện nay. Hãy chủ động cải tạo ao, sử dụng chế phẩm vi sinh đúng cách, quản lý môi trường và thức ăn hiệu quả để bảo vệ đàn tôm khỏe mạnh, nâng cao năng suất và lợi nhuận.
