Một số bệnh thường gặp trên cá trong mùa mưa

Mùa mưa thường là thời điểm môi trường nước ao nuôi thay đổi đột ngột khiến sức khỏe cá bị ảnh hưởng. “Bệnh thường gặp trên cá trong mùa mưa” là vấn đề phổ biến mà người nuôi cần lưu ý. Mưa làm rửa trôi phèn, chất hữu cơ và độc tố tích tụ từ bờ xuống ao khiến cá dễ bị stress và nhiễm bệnh do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng phát triển mạnh. Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả, người nuôi cần nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp xử lý.

1. Một số bệnh thường gặp trên cá trong mùa mưa

a. Hội chứng lở loét

• Tác nhân gây bệnh: Do nấm Alphanomyces Invadan cùng các tác nhân cơ hội như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng.
• Dấu hiệu: Trên thân cá xuất hiện vết loét sâu, cá chết hàng loạt.
• Phòng bệnh: Áp dụng biện pháp tổng hợp.
• Trị bệnh: Bón 4 – 5 kg vôi cho 100 m³ nước ao.

b. Bệnh trùng bánh xe

• Tác nhân: Trùng bánh xe (Trichodina, Trichodinella, Tripartiella).
• Dấu hiệu: Cá bơi không định hướng, gầy yếu, da xám, nhiều nhớt trắng đục, mang bạc trắng.
• Phòng bệnh: Phòng bệnh tổng hợp.
• Trị bệnh:
  • Tắm nước muối.
  • Dùng CuSO₄ tắm cho cá (3 – 5g/m³, 5-15 phút) hoặc phun xuống ao (50 – 70g/100m³).

c. Bệnh trùng quả dưa (đốm trắng)

• Tác nhân: Trùng quả dưa (Ichthyophthirius multifiliis).
• Dấu hiệu: Trên da, mang, vây có đốm trắng nhỏ. Cá ngứa ngáy, bơi nổi thành đàn.
• Phòng bệnh: Phòng bệnh tổng hợp.
• Trị bệnh:
  • Phun formalin (100 – 200ml/m³, mỗi tuần 2 lần).
  • Tắm formalin (200 – 250ml/m³, 30 – 60 phút).

2. Biện pháp phòng bệnh chung cho cá mùa mưa

• Theo dõi thường xuyên: Kiểm tra cá nổi đầu, xác định nguyên nhân. Nếu thiếu oxy, tăng cường quạt nước, phun nước, giảm thức ăn.
• Quản lý ao: Không nuôi mật độ cao. Với ao cũ, xử lý bằng vôi khi thay nước.
• Duy trì môi trường nước sạch: Dùng vôi bột định kỳ 7 – 10 ngày/lần với 1 – 2 kg/100m³ nước. Dùng Zeolite trong 3 tháng cuối chu kỳ để hấp thụ độc tố.
• Tăng cường sức đề kháng:
  • Trộn vitamin C vào thức ăn (rô phi: 50 – 60mg/kg cá/ngày).
  • Dùng men tiêu hóa, probiotic theo hướng dẫn.
  • Sử dụng dầu mực (10g/kg thức ăn) để bao bọc và tăng hấp dẫn thức ăn.
• Sử dụng muối và vôi để diệt ký sinh trùng:
  • Treo túi vải chứa vôi và muối tại 4 góc ao/lồng:
    • Ao: 1 – 2kg vôi, 10kg muối/túi.
    • Lồng: 2 – 5kg vôi, 10 – 20kg muối/túi.
  • Thực hiện định kỳ 10 – 15 ngày/lần. Khi cá có dấu hiệu bệnh, treo liên tục 3 ngày, thay 10 – 15% nước/ngày.
• Sử dụng thảo mộc hỗ trợ:
  • Dùng lá xoan, cỏ mực đập dập, bọc lưới treo ở đầu lồng hoặc điểm cho ăn (5 – 10kg/lần).