Cá sặc rằn là một trong những loài cá nước ngọt phổ biến tại Việt Nam, được nuôi rộng rãi nhờ khả năng thích nghi tốt và giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, cá sặc rằn vẫn dễ mắc phải nhiều loại bệnh, đặc biệt trong điều kiện ao nuôi không ổn định, mật độ dày hoặc thời tiết biến đổi. Dưới đây là những bệnh thường gặp trên cá sặc rằn, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý hiệu quả.
1. Bệnh xuất huyết
Thời điểm xuất hiện: Giao mùa (tháng 11–12 hoặc tháng 2–3).
Dấu hiệu bệnh:
-
Cá bơi lờ đờ, tụ tập gần mặt nước.
-
Trên thân cá xuất hiện các đốm đỏ li ti.
-
Cá giảm ăn hoặc bỏ ăn.
Phòng trị:
-
Thay nước ao thường xuyên, bón vôi 4–6 kg/100m² mặt nước.
-
Trộn thuốc vào thức ăn:
-
Oxytetracyline: 4–6g/100kg thức ăn
-
Nitrofurazol: 4–8g/100kg cá bệnh
-
Vitamin C: 2–6g/100kg thức ăn
-
2. Bệnh nấm thủy mi
Thời điểm: Mùa mưa, thời tiết lạnh dưới 20°C.
Nguyên nhân: Cá bị xay xát hoặc viêm nhiễm ngoài da.
Dấu hiệu bệnh:
-
Da cá xuất hiện mảng trắng như bông gòn.
Phòng trị:
-
Vệ sinh ao kỹ sau mỗi vụ nuôi, tránh làm cá trầy xước.
-
Tắm cá bằng nước muối (8–10 phút).
-
Dùng Bronopol:
-
1–2g/m³ trong 30 phút
-
Hoặc 0.1–0.2g/m³ trong 24 giờ
-
3. Bệnh đốm trắng (trùng quả dưa)
Nguyên nhân: Do ký sinh trùng quả dưa gây ra.
Dấu hiệu bệnh:
-
Xuất hiện đốm trắng nhỏ như đầu kim trên thân và vây cá.
-
Vây cá rách, cá yếu, nổi đầu, tỷ lệ chết cao.
Phòng trị:
-
Dùng Formol 25ml/m³, điều trị 3 lần cách nhau 3 ngày:
-
Ngày 1: tắm cá lần 1
-
Ngày 3: thay 75% nước và tắm lần 2
-
Ngày 6: thay 25% nước và tắm lần 3
-
Giữ nước thêm 2 ngày, sau 8 ngày cá hồi phục
-
-
Ao lân cận cũng cần xử lý cùng thời điểm.
-
Dụng cụ nuôi cần ngâm trong dung dịch 200 ppm Formol (20ml/100 lít nước) ít nhất 1 giờ.
4. Bệnh trùng bánh xe (trùng mặt trời)
Đối tượng ảnh hưởng: Cá giống, cá hương ở ao ương mật độ dày.
Dấu hiệu bệnh:
-
Thân cá có lớp trắng đục, da sậm màu.
-
Mang nhợt nhạt, cá nổi đầu, giảm ăn.
-
Cá trê có hiện tượng “quéo râu”.
Phòng trị:
-
Dùng phèn xanh (sulfat đồng): 0.3–0.5g/m³, trị 2–3 lần, mỗi lần cách nhau 1 ngày.
-
Với bể xi măng:
-
Bronopol 1–2g/m³, tắm 30 phút
-
Hoặc Formol 25ml/m³, tắm 3 ngày liên tục
-
-
Giảm thức ăn, giữ bể sạch sẽ, tránh thức ăn dư.
-
Trước khi ương nuôi, cần tẩy dọn ao bằng vôi để diệt mầm bệnh.
Những bệnh thường gặp trên cá sặc rằn đều liên quan đến điều kiện môi trường và mùa vụ. Việc theo dõi sát sao sức khỏe đàn cá, kết hợp với biện pháp phòng ngừa chủ động như vệ sinh ao, kiểm soát mật độ và xử lý thuốc kịp thời sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả nuôi trồng.
