Bệnh ký sinh trùng trên cá nuôi là một trong những nguyên nhân gây thiệt hại nghiêm trọng cho nghề nuôi cá. Chúng không chỉ làm cá chậm lớn, giảm sức đề kháng mà còn là điều kiện cho các loại vi khuẩn, nấm xâm nhập gây bệnh thứ cấp. Dưới đây là những bệnh ký sinh trùng thường gặp và hướng dẫn xử lý.
1. Bệnh ký sinh trùng trên cá nuôi – trùng mỏ neo (Lernaea)
Tác nhân: Trùng mỏ neo dài 8 – 16 mm, đầu có móc cắm sâu vào da cá.
Dấu hiệu: Cá kém ăn, gầy yếu, quanh vị trí trùng bám bị viêm loét.
Tác hại: Gây tổn thương nặng cho cá giống và cá hương.
Phòng trị:
-
Kiểm tra cá trước khi thả nuôi, nếu phát hiện có trùng mỏ neo, tắm bằng thuốc tím (10 – 25 g/m³) trong 1 giờ.
-
Có thể dùng lá xoan 0,3 – 0,5 kg/m³ hoặc Hadaclean theo hướng dẫn nhà sản xuất.
Xem thêm: Cách xử lý nấm trên thủy sản nhanh chóng
2. Bệnh rận cá (Argulus, Alitropus)
Tác nhân: Rận cá màu trắng ngà, dễ nhìn bằng mắt thường.
Dấu hiệu: Bám trên da, hút máu và phá hủy da, gây viêm loét.
Phòng trị:
-
Áp dụng cách trị trùng mỏ neo.
-
Dùng thuốc tím (KMnO₄) 10 g/m³ trong 1 giờ.
3. Bệnh ký sinh trùng trên cá – nấm thủy my (Saprolegnia, Achlya)
Dấu hiệu: Da cá xuất hiện vùng trắng xám, sợi nấm như bông.
Tác hại: Thường xảy ra ở nhiệt độ nước 18 – 25°C, đặc biệt khi nuôi mật độ cao.
Phòng trị:
-
Dùng Potassium Dichromate (20 – 24 g/m³) hoặc bôi dung dịch 5% lên vết thương.
-
Tắm muối 20 – 30 kg/m³ trong 10 – 15 phút.
-
Dùng Formalin 0,4 – 0,5 ml/l trong 1 giờ.
4. Bệnh ký sinh trùng trên cá – trùng bánh xe (Trichodina)
Dấu hiệu: Cá nhợt màu, tiết nhiều nhớt, bơi lội thất thường, cọ mình vào vật trong ao.
Phòng trị:
-
Tắm muối 2 – 3% trong 5 – 10 phút.
-
Dùng CuSO₄ 3 – 5 g/m³ tắm cho cá hoặc 0,5 – 0,7 g/m³ phun xuống ao.
5. Bệnh do bào tử trùng (Myxabolus sp.)
Dấu hiệu: Cá hô hấp kém, da và mang tiết nhiều nhớt, viêm loét.
Phòng trị:
-
Tắm muối 25 – 30 kg/m³ trong 10 – 15 phút.
-
Hoặc dùng Formalin 0,4 – 0,5 ml/l trong 1 giờ.
6. Bệnh sán lá đơn chủ (Dactylogyrus, Gyrodactylus)
Dấu hiệu: Hô hấp kém, mang viêm loét.
Phòng trị:
-
Dùng thuốc trị trùng mỏ neo hoặc Hadaclean theo khuyến cáo.
Biện pháp phòng bệnh ký sinh trùng trên cá
-
Vệ sinh ao trước mỗi vụ: dọn cỏ, vét bùn, bón vôi, diệt tạp, ổn định pH.
-
Chọn giống khỏe: không mang mầm bệnh, kích cỡ đồng đều.
-
Mật độ thả hợp lý, bổ sung dinh dưỡng, vitamin C, chế phẩm sinh học.
-
Theo dõi cá thường xuyên, phát hiện sớm dấu hiệu bệnh để xử lý kịp thời.
📌 Xem thêm: Phòng và trị bệnh nấm mang trên cá
